Ontroerende try-out Winterreise op Abdij Koningshoeven

Alle fotografie: Bas Witte

Op zondag 7 januari vond op de abdij een zeer bijzondere uitvoering plaats van de 200 jaar oude liederencyclus Winterreise. De liederen uit 1827 gaan over de emoties van een man die huis en haard moet verlaten en begint te zwerven door een koude winter. Op Koningshoeven werden de klassieke liederen aangevuld met liederen van migranten uit Bosnië, Kenia en Eritrea. Op 25 februari vindt een tweede try-out plaats, ditmaal in bioscoop Cinecitta.

Een Duitse klassieke liedzanger met zijn pianiste, een Eritrese zanger die zich begeleidde op een Kirar, een Bosnische zangeres samen met haar gitarist, een zingende trappistenbroeder op drums, een beeldend kunstenaar en een filosoof; dat waren de ingrediënten van een ontroerende zondagmiddag 7 januari op abdij Koningshoeven.

Centraal stonden de liederen uit de Winterreise van de Weense componist Franz Schubert (1797-1828). De liederen starten met een verbroken relatie en een jongeman die begint te zwerven door een ijzig Europa. Hij loopt over bevroren rivieren, langs besneeuwde kerkhoven, door verstilde dorpen en worstelt met wanhoop, verdriet, angst, eenzaamheid en verlangen. Doorlopend denkt hij aan de dood. Die vindt hij tenslotte in de mysterieuze figuur van ‘der Leiermann’, een man die op blote voeten op het ijs staat en met verkleumde vingers op een draailier speelt.

In de try-out van 7 januari werd het perspectief verbreed. Nu waren het niet alleen de emoties na een verloren liefde, deze keer ging het ook over de emoties van migranten en vluchtelingen: van iedereen die huis en haar moet verlaten en worstelt met heimwee en verlangen. Terwijl de Duitse liedzanger Frederik Schauhoff samen met pianiste Franziska Staubach elf liederen zong uit de oorspronkelijke Winterreise, zong de Eritrese vluchteling Yonas Yemane een aangrijpend lied over zijn vlucht per boot over de Middellandse zee.

Samen met haar gitarist Adnan Jaganjac liet de Bosnische zangeres Dalida Ibric het publiek huilen met een aangrijpend Gipsy-lied. Trappistenbroeder Bruno uit Kenia tenslotte, begeleidde zich op een Afrikaanse drum en nam iedereen mee met een lied over de Verloren Zoon. Rondom stonden de schilderijen van de Duitse kunstenaar Roger Nyssen die de afgelopen jaren alle liederen van de Winterreise in beeld bracht.

Moderator van de middag en initiatiefnemer van ‘Op Winterreise’, de Tilburgse filosoof Ralf Bodelier, kijkt met veel plezier op de eerste uitvoering terug. Bodelier: ‘Het was een echt try-out, niemand kende elkaar en niet alles ging even perfect. Maar het was de eerste keer dat we de oude liederen van Schubert combineerden met de moderne liederen van migranten. Ik moest het programma weliswaar aan elkaar praten, maar zat doorlopend met tranen in mijn ogen. Uit de reacties na afloop begreep ik dat ik niet de enige was. Met abt Isaac denk ik al na over een vervolg, volgend jaar januari.’

Een tweede en laatste try-out van ‘Op Winterreise’ vindt plaats op zondagochtend 11 uur in bioscoop Cinecitta. Aanmelden kan via een mailtje naar info@curicos.nl In het seizoen 2024-2025 gaat ‘Auf Winterreise’ op tournee door Duitsland.