Nederland was de pionier, in Singapore is het inmiddels op de markt: worstjes en nuggets waar geen varken of kip aan te pas is gekomen. Of, om precies te zijn: waar een paar cellen van een levend dier genoeg voor waren.
Kweekvlees, want daar gaat het om, is een van de nieuwe manieren om ‘dierlijke’ eiwitten te maken. Het is een ontwikkeling waar ik hoopvol en enthousiast van wordt. Met kweekvlees hoeven we niet langer dieren te slachten. We kunnen enorm veel land overhouden om bos van te maken. Nieuw bos, dat CO2 kan opslaan. In kweekvlees zitten geen antibiotica, medicijnen en poepbacteriën.
Vergelijkbare voordelen heeft precisie fermentatie, een andere manier om eiwitten te maken zonder dieren. Met precisie fermentatie worden micro-organismen aangezet om bacteriën, schimmels en gisten om te zetten in eiwitten. Dat mag klinken als science fiction, maar dit proces gebruiken we al om insuline te maken. En het lijkt op iets wat we al eeuwen doen: bier brouwen. Op dit moment zijn startups wereldwijd bezig om micro-organismen te ‘leren’ hoe ze kaas, melk of yoghurt moeten maken die qua samenstelling niet verschillen van dierlijke producten.
Willen we het ook?
Maar… wil het publiek dit ook eten en drinken? Over die vraag gaf op 1 oktober 2022 een presentatie tijdens het jaarcongres van RePlanet in Warschau. Ik dook in opinieonderzoeken uit diverse landen waarbij het publiek vragen over kweekvlees of precisie fermentatie kreeg voorgelegd.
Wat ik vond is bemoedigend: in vrijwel alle landen waar het is onderzocht zegt een meerderheid van de mensen dat ze kweekvlees ‘zouden willen proberen’. En met die bereidheid begint het. In België zegt zelfs al 39% van de mensen al dat ze kweekvlees zouden willen kopen. De belangrijkste motieven zijn dierenwelzijn en de positieve gevolgen voor natuur en klimaat. En het meest gemotiveerd zijn de grote vlees- en kaaseters.
Vanzelfsprekend is er ook aarzeling. Het is nieuw en onbekendheid maakt onbemind. Er zijn zorgen of dit ‘nieuwe’ vlees en zuivel wel veilig is. En het zou onnatuurlijk zijn. Overigens is die ‘onnatuurlijkheid’ lang niet voor iedereen een probleem: veel mensen zeggen dat ze het desondanks toch willen proberen.
Deze nieuwe manieren om vlees en zuivel te maken moeten nog door de Brusselse bureaucratie. De regelgeving moet worden aangepast voordat we het op de menukaart in het supermarktschap kunnen vinden. Een positieve publieke opinie kan de politieke besluitvorming een duw in de goede richting geven. Ik ga me daar de komende tijd voor inzetten.
Mijn presentatie over ‘vlees en zuivel zonder dieren’ staat binnenkort online. Hier vind je alvast de PowerPoint. En hier vind je het artikel dat ik eerder schreef voor het Financieele Dagblad over de beeldvorming van kweekvlees.