Financieele Dagblad
Acht jaar geleden schreef journalist en activist Naomi Klein in The New York Times een column over geo-engineering. Dat is grootschalig ingrijpen in de aarde om de opwarming ervan af te remmen. Een van de manieren waarop je dat kan doen, is door de zee te bemesten met ijzer. Wanneer je ijzerpoeder in het zeewater strooit, groeit het fytoplankton. Dat produceert zuurstof, haalt veel CO2 uit de atmosfeer en is bovendien voer voor vissen.
Naomi Klein hield al 20 jaar vakantie aan de Golf van Alaska. En in 2012 zag ze iets wat haar de adem benam: twee orka’s schoten zwart en torenhoog uit het water. Klein vond het prachtig, want nooit eerder had ze zwaardwalvissen gezien. Haar enthousiasme sloeg om in onbehagen toen ze hoorde dat die beesten daar niet toevallig rondzwommen.
Niet ver van de plek waar Klein de orka’s zag, had de Amerikaanse geo-engineer Russ George een halfjaar eerder honderd ton ijzerstof in zee gegooid. Dat deed hij niet alleen om CO2 uit de lucht te halen. Via het opkweken van fytoplankton hoopte hij in Alaska de almaar dalende productie van zalm te stoppen. Wat George vermoedde, gebeurde. Het plankton nam razendsnel toe en veranderde meer dan tienduizend vierkante mijl zee in een reusachtig zeevruchtenbuffet voor zalm en andere zeedieren, waaronder dus die orka’s.
Kleins enthousiasme verdween even snel als het kwam. ‘Wat eerst voelde als een wonderbaarlijk geschenk, voelt opeens sinister aan’, schreef Klein. ‘Alsof de hele natuur achter de schermen wordt gemanipuleerd.’
Klein was niet de enige die er zo over dacht. De hele milieubeweging, Greenpeace voorop, viel over Russ George heen. En hoewel uit satellietbeelden van Nasa bleek dat het fytoplankton sterk was toegenomen, trokken wetenschappers de hele onderneming in twijfel. Het scheelde niet veel of George was opgepakt wegens illegaal dumpen.
Inmiddels zijn we acht jaar verder. Vingen vissers in het gebied eerder rond de 40 miljoen zalmen, sinds George zijn ijzerstof in het water strooide, verveelvoudigde dat aantal. Dit jaar denkt Alaska 200 miljoen zalmen te vangen. Zijn gelijk kreeg George niet. Maar in Alaska is de zalm weer helemaal terug.